Eğitimin Adı:Osmanlı mimarisi süsleme ve tasarım (atölye) kursu

Tanımı: Osmanlı mimari süsleme sanatının incelikleri ve tasarım çalışmaları yapılacaktır.

Katılımcı Profili: 17-55 yaş arası herkes katılabilir.

Kayıt İçin Gerekli Belgeler ve Şartlar: İlgisi olan herkes katılabilir.

Eğitim Dönemi: 14 Nisan -14 Haziran

Eğitim Yeri: ERSEM Binası

Eğitim Sorumlusu: Prof. Dr. İlhan ÖZKEÇECİ

Verilme Şekli: Yüzyüze

Değerlendirme Kriterleri: Katılım belgesi verilecektir.

Eğitim Ücreti: 2500 TL

“OSMANLI MİMARİ SÜSLEME VE TASARIM ATÖLYESİ” HAKKINDA

                                                                                Prof. Dr. İlhan ÖZKEÇECİ

1.Genel Durum Kökleri tarihin çok eski dönemlerine kadar uzanan Türk sanatı, dinamikleriyle batı sanat ve tasarım dünyasını da derinden etkilemiş bir evrensel değerdir. Yüksek seviyede estetik çizgi ve tasarım normlarına sahip olan Türk sanatı, Asya coğrafyasıyla beraber dünyanın önemli bir bölümünü de tesiri altına almıştır. Asya’nın içlerinden başlayarak Anadolu topraklarına kadar uzanan Türk sanatının yüzlerce yıllık macerasında önemli değerler insanlığın istifadesine sunulmuştur.

Tarihi süreçte Osmanlı kültürü, Türk sanat mirasını Karahanlı, Gazneli, Büyük Selçuklu kültürlerinden devralarak kendi yorumlarıyla birlikte hayata yansıtan temel kültür kaynağımız olmuştur. Geçmişten bugüne intikal eden cami, mescit, medrese, imarethane, hamam, han, saray, köşk gibi mimari eserlerin yanında; elyazmaları, giyim-kuşam, mutfak eşyası gibi pek çok kıymetli eserin dekor ve süsleme profilini bünyesinde barındıran Osmanlı sanatı fevkalade özgün bir yaşam biçimini sergiler. Osmanlı eserlerinin etki alanını sadece “Türkiye Cumhuriyeti” sınırları olarak değil, aynı zamanda üç kıtaya yayılan önemli bir kültürel coğrafya olarak düşünmek gerekir. Bakıldığında bu sanatın dünya çapında bir boyuta sahip olduğu açıkça görülür.

Tasarım konusu tarih boyunca insanlığın önemli ilgi alanlarından biri olmuştur. Günümüz müzeleri, tarihin en eski dönemlerinden beri yaşamı şekillendiren eşya ve üretimlerin hep birer tasarım ürünü olduğunu gösterir. Türk tarihinde de bu çerçevede pek çok eser günümüze ulaşmıştır. Ancak bugün ülkemizde tasarım anlayışının geçmişteki gibi olmadığı bir gerçektir. Bu bağlamda Türk tasarımı adına, dünya çapında etkili projelerin üretilmesi de söz konusu olamamıştır. Dahası, tarihi kıymete sahip Türk sanatı eserleri hakkında yeterli bilgi ve birikime sahip olamadığımız bir gerçektir. Bu bakımdan hem çağdaş dünya perspektifi hem de milli kültür değerlerimiz açısından “Türk sanatı”nı temelden ele almak önemlidir.

Dünden bugüne, başta medya ve sinema olmak üzere batı sanat dünyası, -yine Türk sanatının evrensel çizgilerinden yararlanarak- yeni ve başarılı tasarımlar ortaya koymuştur. Bugün, batı sanat dünyasının yeni tasarım ve yeni üretimlerle toplumlara yön verdiğini, bizim de -genellikle- bir şekilde bedelini ödeyerek bu ürünleri satın alan konumda olduğumuz görülür. Ancak çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmakta, güzel sanatlar ve tasarım eğitimimiz ve bu yolda yapılacak yeni projelerin katkısı büyüktür. Tasarım faaliyetlerinin hızla değişerek geliştiği günümüzde Türk sanayi ve teknoloji ürünlerinin tasarımlar konusundaki yetersizliği de açıktır. Bütün bu sebepler ışığında Türk Sanatı eğitim platformunun yeni açılımlarla tasarım dünyasına yön vermesi gerektiğine inanıyorum.

2.Mevcut Konjonktür ve Yeni Öneriler

Kayseri, Günümüzde önemli bir ticaret ve sanayi şehri olmakla beraber ciddi akademik kurumlara sahip bir eğitim merkezidir. Erciyes Üniversitesi ile başlayan Yüksek öğrenim serüveni, bugün çeşitli devlet ve vakıf üniversitelerinin hayata geçmesiyle ulusal ve uluslararası platformlarda daha gelişmiş ve daha etkin bir konuma gelmiştir. Bu bahiste Erciyes Üniversitesi, kurulduğundan bugüne, çeşitli fakülte, yüksek okul ve diğer eğitim birimleriyle ülkemizin bilimsel, kültürel alanlardaki eğitimli insan ihtiyacına cevap vermiştir.

Erciyes Üniversitesi, Güzel sanatlar alanındaki fakülte ve Enstitüleriyle de örgün öğrenime akademik kazanımlar sağlamıştır. Ülkemizin geleceğine gelişimine yapılan bu destekler yüksek öğretim ortamını daha kapsayıcı konuma getirmektedir. Bu doğrultuda sürekli eğitim merkezi Ersem, Üniversite içinden ve dışından kendisini geliştirmek isteyen kişilere önemli destekler sağlamaktadır. Çeşitli dallarda kurslar açan Ersem, Erciyes Üniversitesi’nin aktif bir birimi olarak önemli bir görevi yerine getirirken, eğitim portföyündeki programlarla her kesimden insana ihtiyaçları doğrultusunda eğitim desteği sağlamıştır. Bu çerçevede Ersem’in eğitim yelpazesine yeni bir teklifle, “Osmanlı Mimari Süsleme ve Tasarım Atölyesi” adında farklı bir sanat dalıyla katkıda bulunmak istiyorum.

2 Bir sanatçı-akademisyen olarak, uzun yıllar çeşitli üniversitelerde sanat ve tasarım alanında eğitim görevlerinde bulundum. Akademik düzeyde sürdürdüğüm çalışmalarda, eğitim alanındaki ihtiyaçları, yapılması gerekenleri, Türk sanatının tarihten gelen estetik değerlerini ve eğitime yapacağı katkıları araştırdım. Yalnızca klasik Türk sanatları alanı değil; mimarlık, grafik, endüstriyel tasarım, bileşik sanatlar, sanat ve kültür yönetimi gibi değişik dallarda bu yeni disipline yönelik müfredat ve dersler hazırlayarak sanat eğitimi faaliyetleri gerçekleştirdim. Bugünkü perspektifte, birikimlerimi Ersem’de açılacak ‘Osmanlı Mimari Süsleme ve Tasarım Atölyesi’nde katılımcılarla paylaşmak istiyorum. Bu atölyenin milli ve klasik sanatlar konusunda eğitime yapacağı katkıyı önemli buluyorum. Özellikle üniversite dışından söz konusu atölyeye katılmak isteyenlere bu fırsatın tanınmış olması üniversitemiz açısından bir cazibe merkezi oluştururken, yetenekli, gayretli öğrenciler için farklı bir alanda gelişim fırsatı sunacaktır.

3.“Osmanlı Mimari Süsleme ve Tasarım Atölyesi” nedir?

Yüzyıllar boyu verdiği evrensel nitelikli eserleriyle ün salmış Osmanlı sanatının estetik altyapısından beslenen çok yönlü bir tasarım eğitimi gerçekleştirmek atölyenin temel amacıdır.

Bugün eğitim müfredatımızda Osmanlı sanatının yeterli derecede yer aldığını söyleyemiyoruz. Her ne kadar sanat, sanat tarihi, mimarlık gibi alanlarda Türk ve Osmanlı sanatından bahisler olsa da bunun yeterli seviyede olmadığı aşikardır. Bu sebeple eğitim kurumlarımızda Osmanlı sanatının daha ileri formatta ve daha etraflıca ele alınmasının bir zorunluluk olduğunu düşünüyorum.

‘Osmanlı Mimari Süsleme ve Tasarım Atölyesi’nde, başta mimari olmak üzere Osmanlı sanatında yer alan bitkisel-soyut motifler, rûmî, bulut, geçme, münhani ve geometrik motifler ve kompozisyon tanımları ve uygulamaları üzerinde durulacaktır. Uygulamalı çalışmaların yapılacağı atölyede gerektiğinde taş, ahşap, seramik, metal, kâğıt gibi malzemelerden yararlanılacaktır. Masa üstünde hazırlanan tasarıların sahada uygulanması üretim dünyası için vazgeçilmez bir destektir. Temel özellikleriyle bu Atölye, özellikle günümüz sanat profiline katkı sağlayacak kadim estetik kuralların katılımcı bireylere kazandırılması düşüncesiyle kurulmuştur.

4.Atölyenin amaçları

o Mimar, tasarımcı ve çeşitli proje sahiplerine,

o Sanat ve tasarım alanında yeni bir dalın yetkinliğine sahip olmak isteyen öğrencilere,

o Sanat yeteneğini daha donanımlı bir biçimde geliştirmeyi düşünenlerin kişilere,

o Kendini daha iyi ifade etmek isteyen genç bireylere,

Güçlü bir evrensel kültür kaynağı olan Osmanlı sanatını daha yakından tanıtmak ve donanımlı bir sanat atölyesine mensup olmalarını sağlamak “Osmanlı Mimari Süsleme ve Tasarım Atölyesi”nin kuruluş amaçlarındandır.

Bununla beraber, “Osmanlı Mimari Süsleme ve Tasarım Atölyesi” kırk yılı aşkın bir sürenin tecrübe ve birikimiyle yeni kuşaklara kendi kültür ve estetik değerleri konusunda farkındalık oluşturmak ve Türk sanatı eğitimine farklı bir destek sağlamak düşüncesiyle kurulmuştur.

5.Atölyenin Hedef kitlesi:

▪Ülkemiz platformunda aranan tasarımcılık mesleğine sahip olmak isteyen kişiler

▪Sanat ve tasarım öğrencileri

▪Mimarlar-mühendisler ve diğer teknik meslek mensupları

▪Sanat atölyesi mensupları

▪Ve sanata ciddi ilgi duyan genç kuşaklar, atölyenin muhtemel hedef kitlesini oluşturacaktır.

6.Atölye Ders Müfredatı

1-Öğrencinin (atölye eğitimine başlamadığı zamanlarda) önceden almış olduğu eğitim ve yapmış olduğu uygulamaların incelenmesi

2-Bu çerçevede çalışılmış örnekler istenmesi 3

3-Çizgi çalışmaları: düz-kavisli –dairevi / 0.5 kurşunkalem

4-Daire / yarım daire /yaprak oluşumu C ve S kıvrımları

5-Birim yaprak ve kombinasyonları

6-Kavis C – dairevi çiçek/ pençler

7-Simetrik çift merkezli çiçekler hatayi vb.

8-Kompozisyon şemaları

9-Helezon çeşitleri

10-Ruminin oluşumu ve rumi kompozisyonları tasarlama

11-Bulut motifi oluşumu ve bulutlu kompozisyonları tasarlama

12-Geometrik alanlar / basit zincir geçmeli alan bölümleri/Çerçeve-bordürler/Bağımsız geometrik desen kurguları

13-Çeşitli malzemeler üzerinde renk uygulamaları

14-Geometrik form ve biçim araştırmaları

15-Herhangi bir kapalı mimari alanda dekorlama egzersiz ve uygulamaları.

Atölyedeki eğitimi süresi, konunun zenginliği açısından farklılıklar gösterebilir. Atölye çalışmaları aynı zamanda teorik bilgiler ve görüntülü malzeme ile desteklenecektir.

7.Atölye Eğitim Çıktıları

•Motiflerden kompozisyonlar oluşturup, bunların uygun renk kombinasyonlarıyla tasarımlar gerçekleştirebilmek.

•Türk desen ve motiflerini tanıma konusunda üst düzey bilgi sahibi olmak

•Üçboyutlu formlar planlayıp, bunları uygun şekillerde dekore edebilmek

•Sıva, ahşap ve deri gibi malzemeler üzerine kalem işi kompozisyonları uygulamak

•Mimarlık proje ve yapımlarında restorasyon çalışmalarında dekoratör-uzman olarak görev yapmak

•Ahşap, taş, mermer, seramik, cam, deri, kâğıt gibi çeşitli malzemeler üzerine proje uygulamaları yapmak veya destek olmak

•İki boyutlu, üç boyutlu muhtelif projeler hazırlayarak endüstriyel üretime tasarım alanında katkıda bulunmak

•Hazırladığı çeşitli kullanım eşyalarını ve dekoratif ürünleri kişisel olarak pazarlamak

•Bütün bu alanlarda yetkili eğitici-öğretici olarak görevler alabilmek.